| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Taflest (liman) iḍeεfen

Page history last edited by Taftilt Taliktrunit 13 years, 5 months ago

Sγur Ali Mollah, 

 

 

 

S Yisem n Ṛebbi Amallay, Amnahaγ 

Ad neḥmed Sidi Ṛebbi yerna ad T-neckeṛ γef uεiwen-Nnes ed ussuref-Nnes (ssmaḥ). Nttetter-iT ad aγiḥudd seg cceṛ n teṛwiḥin-nneγ ed cceṛ n wayen ntteg. Win ay d-Yehda Ṛebbi, yiwen ur yezmir ad as-yesseεreq abrid, ma d win umi Yesseεreq Ṛebbi abrid, yiwen ur yezmir ad t-id-yehdu. Cehhdeγ ur yelli uyuc (dieu) yuklalen ad yettwaεbed ala Ṛebbi i yiman-Nnes, war acrik, yerna cehhdeγ Muḥemmed (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) d aqeddac-Nnes yerna d amazun-Nnes (Nnbi). 

“A wid yumnen! Agadem Ṛebbi akken Yuklal ad Yettwagad, yerna ur ttmettatem ala ma tellam d Inselmen” (Taṣ̣uret n Al Εimṛan/Tawacult n Εimṛan, laya tis 102) 

A wid yumnen, izen-a ay d-Yenna Sidi Ṛebbi yettuwehha i nekni s wid yumnen. Ṛebbi ur d-Yeqsid s wawal-a-Nnes medden akk s umata, wanag Yeqsed-d wid yumnen, dγa γef way-a ay d-yenna “A wid yumnen – Agadel Ṛebbi akken Yuklal ad Yettwagad yerna ur ttmettatem ala ma tellam d Inselmen”. Laya-a n Tṣ̣uret n Al Εimṛan (Tawacult n Εimṛan) d lewṣ̣aya taḥerfit Yuzen-itt-id Ṛebbi srid i wid yumnen, yerna d nettat ay d llsas akk n teflest (liman), anamek-nnes “tugdi n Ṛebbi” neγ “tteqwa”. 

Ameslay-a n “tteqwa”, tugdi n Ṛebbi, yettwabder-d 251 n tikkal deg Leqran, yerna aya yesskanay-d azal ay tesεa temsalt-a deg ddin n Lislam. 

Ass-a, Inselmen – ama deg Marikan neγ anda niḍen, taflest-nsen (liman) d tuḍεift, yerna Ṛebbi-nni ay yessekf ad agaden qqlen ur t-ttagaden, wanag ttagaden ayen ay d-yexleq Ṛebbi. Neqqel nettagad imexluqen n Ṛebbi, imdanen ed lqella n yedrimen. Neqqel nettagad ad yeγley wazal-nneγ sdat medden, nettagad tamattant, nettagad kullec, ala Sidi Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S ur T-nettagad akken Yuklal ad T-nagad. Tugdi-a ay aγ-yernan yerna tejja-aγ ad nagad imexluqen n Ṛebbi ugar n wanect ay nettagad Ṛebbi d ayen ay yesseγlin s leqder-nneγ (nekni, s Lumma n Yinselmen), imi aya yessaweḍ-aγ ad nesṛuḥ azal ay nekfa i yiman-nneγ, ad nesṛuḥ nnif-nneγ ed leqder-nneγ. 

Amazun (Nnbi) n Ṛebbi icar-d yagi γef waya: 

“Ad d-taweḍ tallit aydeg lejnas ad ttemsamaṛen ed lejnas niḍen γef yiγfawen-nwen akken ay ttemyeεraḍen medden gar-asen akken ad ccen seg teṛbut tameqrant n lqut.” Sakkin, yenṭeq-d yiwen n Weṣ̣ḥaybi, “A Amazun n Ṛebbi, ass-nni ad nili deg cwiṭ yid-neγ ?” Amazun yenna-d: “Ala. Ad tilim deg waṭas yid-wen. Maca ur tettilim tjehdem, wanag ad tilim am tkuffta n waman n wasif; Ṛebbi ad yekkes seg wulawen n yeεdawen-nwen tugdi ay ken-ttagaden; yerna Ṛebbi ad Yessekcem “lewhen” deg wulawen-nwen”. Yenṭeq yiwen seg Yeṣ̣ḥaybiyen, yenna-as: “D acu-t “lewhen” a Amazun n Ṛebbi ?” Amazun yenna-as: “”Lewhen” d aḥemmel n ddunit ed wekṛah n Laxert”. 

“Lewhen” yettas-d seg weḍεaf n teflest (liman) neγ seg lqella n tteqwa (tugdi n Ṛebbi), yerna ameslay-a ur yesεi amtil deg tmaziγt, wanag takti-nnes tella kan deg taεṛabt. S waya, win ara iḥemmlen tudert n ddunit-a yerna ad yekṛeh Laxert, ad yaḍen deg wul-nnes aḍḍan ara as-yesḍeεfen taflest deg Sidi Ṛebbi, yerna d tamsalt-a n weḍεaf n teflest ayγef bγiγ ad awen-d-ssiwleγ ass-a. 

Taluft-a n weḍεaf n teflest (liman) tezreε, tḥuza aṭas n Yinselmen ass-a. Acḥal d tikkelt ay nettḥulfu i weḍεaf-a deg wulawen-nneγ. Dγa neqqel ur nettḥulfu, ur ntteg ayen ay d-yesskanayen ljehd n teflest. Neqqel ur nettḥulfu i lfeṛḥ mi ara nεebbed Ṛebbi, yerna γas neqqar Leqran, neqqel ur nettcirriw, am wakken ay neqqel nγelli deg leḥṛam s tefses. Nnig waya, nesḥissif imi aḍεaf-a n teflest, tikkal, itteddu yid-neγ s teγzef n tudert-nneγ, yerna tikkal, ur as-d-nettarra s tamawt, ur neẓri aḍεaf-a d aḍḍan ay izemren ad aγ-ihudd, ad yessiḍen taṛwiḥt-nneγ yerna ad yesseγli imenzayen-nneγ. Dγa aya ur yessekf ad t-neqbel nekni s Yinselmen. Yessekf ad as-naki i weḍεaf-a ed ad nesteεref yes-s, yerna yessekf ad neg ussisen (lmejhud) seg wul i wakken ad nessejhed taflest-nneγ i wudem n Sidi Ṛebbi ed ddin-Nnes. 

D acu-tent ssebbat n weḍεaf n teflest (liman): 


Llan kraḍ n leṣ̣naf n ssebbat: 

1. Ur nezgi nettnadi tamussni n ddin 

Aṭas seg-neγ ay yejjan taγuri n Leqran ed Wawal n Umazun (Nnbi) taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yili yessekf γef Yineslem ad ten-yeqqar yal ass. Nnig way-a, ula mi ara ten-nγer, qlil anda ay nettxemmim γef tebṛatin ed heddu ay Yebγa Ṛebbi neγ Umazun ad aγ-ten-id-ssiwḍen s wawal-nsen. Neqqel ur nerri lbal-nneγ γer telqey n yiznan (messages) n Ṛebbi ed Umazun, wanag neqqel nettajja lbal-nneγ ad t-ssedhunt tγawsiwin niḍen ur nemεin am tesgilin n wawal deg tilibizyu neγ tiγawsiwin niḍen n ussukku n wakud. S waya, ass-a aql-aγ neγfel γef welmad n ddin-nneγ, yerna neqqel nzeggel abeḥri-nni n teflest (liman) ay yessiḥninen ulawen. 


2. Nedder deg twennaḍt (environnement) aydeg yegget leḥṛam, d tin yesseḍεafen taflest (liman)

Deg twennaḍt (environnement) am ta, amdan yezga yettγurru-t cciṭan deg kullec. Yuγ lḥal, amdan ur yessekf ad yeg leqrar ala i tẓallit-nnes, wanag ula d taflest-nnes (liman) yessekf ad tt-iḥader. Ass-a, neqqel ur nuki s Ṛebbi, ur nettxemmim fell-as deg yal taswiεt akken aγ-d-iweṣ̣ṣ̣a ddin-nneγ, yerna nettajja iman-nneγ ad aγ-yezzuγer uγurru n cciṭan ed ad aγ-yessenfel i webrid aqeεdan. Aṭas seg-neγ ay yeddren deg twennaḍin (environnements) aydeg txuṣ̣ṣ̣ teflest, yerna duzen wulawen-nsen, ur ttḥulfun i tacmutit n leḥṛam. S waya, qqlen beεden aṭas γef tudert n Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), dγa, ass-a, nettu amek iga lxir-nni ayγef ay aγ-d-iweṣ̣ṣ̣a Umazun (ẓsṚf). Azalen n yimenzayen ed ddin ay yessalayen azal n wemdan nettu-ten yerna neqqel nettamen s zzhu n tmetti n wass-a. Neqqel ur nettnadi ad nḥudd iman-nneγ ed twaculin-nneγ seg cceṛ n tuffγa i webrid n Sidi Ṛebbi, yerna nqebbel tizzelgi n zzhu n wass-a ay nerra d netta ay d alugen (règle) n tudert. 

Nnig waya, qlil kan anda ay nttezzi γer Sidi Ṛebbi akken ad as-ntub. Dγa aya yekka-d seg lqella n tmussni yerna aya d ssebba n weḍεaf-nneγ. 

Ma d taneggarut, yerna tin ay tent-yugaren akk: 

3. Nelha ed tudert n ddunit-a, yerna nettu tin n Laxert 

Ayen akk ay ntteg deg tudert-nneγ n yal ass ntteg-it ala i lmend n tudert-nneγ tangawt (matérielle), nettxemmim ed nqeddec kan γef yiweẓla-nneγ (affaires), leqdic-nneγ, idrimen-nneγ, tifatuṛin-nneγ, temγer n yexxamen-nneγ, n tkeṛwas-nneγ ed wayen yecban aya. S umata, γef waya kan ay nettxemmim, γef waya kan ay nessawal. D acu kan, aya yerra ulawen-nneγ d aklan n yiγilifen n umaḍal-a. 

Nejja aḍḍanen n wul, am zzux, assemγer n yiman, akked unadi akken ad nettwassen ed ad nettwackeṛ, ad jjujjgen yerna ad aγ-kemmlen, yerna aya yesseεreq-aγ akk iberdan, yestulles-aγ s wemcebrureq n umaḍal-a, deg ukud aydeg nettu nezmer ad nwali iberdan s tafat n Sidi Ṛebbi. 

D tudert n umaḍal-a ay yeqqlen d aγilif-nneγ ameqran. 

Ma d Ṛebbi, ṣ̣ebḥan-S, Yenna-d: 

“Ejj-iten ad ccen ed ad zhun, tejjeḍ-ten ad ssirmen (assirem n tkellax). Maca ad d-rren s tamawt!” (Taṣ̣uret n Al-Hijr, 15:3) 

Yuγ lḥal, Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S Yexleq-aγ-d i wakken kan ad T-neεbed, yerna ad T-neεbed Netta kan, i yiman-Nnes s yisem-nneγ d iqeddacen-Nnes, d aklan-Nnes, d acu kan, ass-a neqqel d aklan, d iqeddacen n umaḍal-a, neqqel d aklan n ccehwat ed ḍḍmeε-nneγ, d aklan n ḍḍmeε n tedrimt. 

Amazun (Nnbi) n Ṛebbi, taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yenna-d: “D amcum win yeqqlen d akli n udinaṛ yerna d amcum win yeqqlen d akli n udiṛhem” (Yules-it-id al-Buxari, uḍḍun 2730), 


Amazun (Nnbi), taẓallid ed sslam n Ṛebbi fell-as, yerna yenna-d: “Yal ljens yesεa lfetna-nnes (lḥif, uguren neγ ayen ara tt-iγurren akken ad yeffeγ i webrid), yerna lfetna n Lumma-inu d timmeṛkantit”. (Yules-it-id al-Tirmidi, 2336). S waya, lḥir ed ḍḍmeε ay nesεa akken ad neqqel d imeṛkantiyen d ayen ay yesseḍεafen aflest (liman). D aya ay d-yeqsed Umazun (ẓsṚf) mi d-yenna: “Amdan iḍemεen timmeṛkantit yettḍurru ddin-nnes ugar n sin wuccanen imelluẓa yemmγen γef wakraren” (Yules-it-id al-Tirmidi, uḍḍun 2376). Anamek-nnes, ḍḍmeε-a d win ay izemren ad yejreḥ neγ ad ineγ taflest (liman) n bab-nnes. 

Dγa yessekf fell-aγ ad nmeyyez ed ad nxemmem γef tegnit aydeg tella tmussni-nneγ n ddin, amek ay tella twennaḍt-nneγ, ed wamek llant ccehwat-nneγ, ḍḍmeε-nneγ ed tirga-nneγ ed ad nqaren akk aya γer tegnit ay deg tella teflest-nneγ (liman). 

Taflest (liman) iḍeεfen d aḍḍan n wul, yerna aḍḍan-a, am wakk wiyaḍ, yesεa izmal (signes) ayyes yettwaεqal. Da, ad awen-d-bedreγ izmal ay d-yettbanen s waṭas, yerna yes-sen ara neεreḍ ad nẓer aswir n teflest-nneγ (liman). 

a. Taẓallit war aḥulfu: win yesεan taflest-nnes (liman) txuṣ̣ṣ̣, yettẓalla war ma yesεa lḥir ed ussirem deg wul-nnes akken ad yawey lḥasanat, yettẓalla war ma yessers iman-nnes sdat Sidi Ṛebbi akken ad as-yaγ awal, dγa aya yemmal-d aḍεaf n teflest. Amazun, taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yenna-d: “Ṛebbi ur iqebbel ddeεwa n wul ur d-neclig seg-S [seg Sidi Ṛebbi]” (Yules-it-id al-Tirmidi, uḍḍun 3479) 

Dγa win umi teḍεef teflest (liman) deg wul, ur yettẓalla s lḥir, seg wul, yerna yestehzay deg lecγal niḍen n weεbad ay yezmer ad ten-yeg. Γef umedya, llan aṭas n medden ay izemren ad d-ḥijjen, maca zgan ttwexxiren lḥijj-nni. Llan daγen wiyaḍ, γas zemren ad ṣ̣eddqen zzakat, ttwexxiren aṣ̣eddeq-nni, ed wiyaḍ, γas zemren ad ẓẓallen deg terbaεt, stehzayen deg waya, yerna ttẓallan kan i yiman-nsen. Tiγawsiwin-a akk d izmal (signes) n weḍεaf n teflest, yerna tikli-a temgerrad ed wayen ay d-Yenna Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S: 
“ … Llan ttḥirin ad gen ayen iṣ̣elḥen, deεεun-Aγ s ḍḍmeε ed tugdi, yerna srusuyen iman-nsen sdat-Neγ”. (Taṣ̣uret n Al-Anbiya – 21:90) 

Dγa, mi ara nγer laya-a, d acu-tt tegnit-nneγ deg wayen yerzan lecγal n weεbad ? 

b. Timesliwt n Leqran war ma yewlawel wul: d azmul (signe) niḍen n weḍεaf n teflest (liman). 

Nennum nsell yerna neqqar awal n Leqran, d acu kan, qlil anda ay nfehhem, nettxemmim γef yinumak-nnes (lemεani). Mi ara aγ-Yewεed Ṛebbi deg Leqran s Ljennet neγ ad aγ-Yessiged s Jihennama, qqlen wulawen-nneγ ur ttewliwilen. Ayen ay aγ-yettweṣ̣ṣ̣i Leqran ad t-neg neγ ad t-nejj, awṣ̣af n Wass n Tnekra (Lqiyama) neqqel ur asen-nettakf azal ay uklalen. Bitt win yesεan taflest-nnes (liman) teḍεef, yettuqellaq mi ara isel i Leqran yerna ur yezmir ad ikemmel ad as-isell. Mi yeldey nnesxa, dindin ad tt-yeγleq. 

Win yesεan taflest-nnes (liman) teḍεef ur d-yettmekti Ṛebbi aṭas, ur yessuggut seg ddeεwa n Sidi Ṛebbi. Nnig waya, mi ara yerfed ifassen-nnes ad yedεu Ṛebbi, dindin kan yesrusuy-iten. Yuγ lḥal, tamsalt-a tewεeṛ, imi amgerrad yellan gar wid yettamnen ed wulγisen (hypocrites) netta d ammekti ed webdar n Sidi Ṛebbi. 

Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S yenna-d, mi d-yewṣ̣ef ulγisen (hypocrites) deg Tṣ̣uret n al-Nisaa’, (4:142) 

“… yerna qlil kan ay d-ttmektayen Ṛebbi”. 

c. Aγelluy deg leḥṛam s tefses 

Win yesεan taflest-nnes (liman) teḍεef, itteg leḥṛam war akukru, yettkemmil yerna yettales deg lehṛam-nni arma yeqqel wayenni d tanumi, ad yekcem deg ḍḍbayeε-nnes. Nnig waya, llan ula d wid yettgen leḥṛam s lejheṛ, medden akk zemren ad ten-ẓren. Dγa deg temsalt-a, Amazun (Nnbi) taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yenna-d: 

“Akk ayt Lumma-inu ad ilin bxir ala wid igan leḥṛam s lejheṛ, am win ay igan kra deg yiḍ yerna Yeṣ̣ṣ̣er-it Ṛebbi, sakkin, mi yuley wass, ad as-yini: “A leflani, iḍelli giγ aya ed waya”. Dγa Ṛebbi Yeṣ̣ṣ̣er-it s teγzef n yiḍ, ma d netta yekcef-d ayen Yeṣ̣ṣ̣er Ṛebbi” (Yules-it-id al-Buxari). 

Yuγ lḥal, llan wid yettgen ddnub s tefses yerna ur neddmen fell-asen, ur ttuben γer Sidi Ṛebbi. D acu kan, imdanen am wi izeddeγ-iten ccwal, ur yerkid lxaḍer-nsen yerna trewwi tnefsit-nsen, d ayen ay ten-yessefcalen. Zgan rfan yerna ur zmiren ad ṣ̣ebren i lḥeṛs. Deg temsalt-a, Amazun (Nnbi), taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yewṣ̣ef-aγ-d d acu-tt teflest (liman), yenna-d: “Taflest nettat d ṣ̣ṣ̣ber”. 

Yuγ lḥal, ul n wemdan ay iḍemεen ad yeqqel mechuṛ, ay iḍemεen ad yeḥkem war ma yefhem azal ay tesεa tmasit (responsabilité), ul aydeg tezdeγ cceḥḥa ed ḍḍmeε n yedrimen, ay yezdeγ leḥsed ed lfeṛḥ s lexṣ̣ara n wiyaḍ, d ul ur nesεi litteε i teflest (liman) tameqrant. 

Llant snat n tlufa ay iḥuzan yal yiwen deg-neγ am wakken ay ḥuzant Lumma s lekmal-nnes: 

1. Ur nettḥulfu nesεa tamasit (responsabilité) akken ad neqdec i lmend n Lislam 

2. Ur d-neclig seg Yinselmen 


Tamezwarut, d lwajeb fell-aγ ad nezreε izen (message) n Lislam deg umaḍal akken ma yella. Iṣ̣ḥaybiyen n Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), llan, akken kan ara kecmen γer ddin n Lislma, takin i tmasit-nni (responsabilité) ay sεan akken ula d nitni ad zerεen Lislam ed ad skecmen wiyaḍ γer ddin-nsen. Γef umedya, al-Ṭufayl ibn ‘Amr (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as), mi yeqqel d Ineslem, dindin kan yedda γer lqum-nnes akken ad ten-yeεreḍ ad kecmen γer Lislam. Netta s timmad-nnes yella d Ineslem amaynut, maca dindin kan iḥulfa yessekf fell-as ad yeddu γer lqum-nnes akken ad ten-iqenneε, yerna d aya ay iga. Ma d nekni, γas d iseggasen aya seg wasmi ay neṭṭef deg Lislam, mazal-aγ nettkukru, nettagad seg medden ad aγ-walin iεedda-aγ zzman neγ ad aγ-agin imi ur nelli am nitni. Aya akk yekka-d seg waḍḍan-a ay iḥuzan ulawen. 

Tis snat, yessekf fell-aγ ad nẓer, ma ur d-neclig seg tegnit n Yinselmen, taflest-nneγ (liman) txuṣ̣ṣ̣. Dγa yessekf fell-aγ ad nxemmem ed ad nettwacγeb γef tegnit n Yinselmen ama s ddeεwa n lxir, ama s uṣ̣eddeq, ama s uεiwen. Amdan yesεan taflest (liman) iḍeεfen ur d-yeclig seg lbaṭel, aḥṛas ed yixeṣ̣ṣ̣aren ay yettḥazen aytmaten-nnes Inselmen deg wakk imukan n umaḍal, ama deg Falesṭin, neγ deg Lhend, neγ deg Busnya, neγ Lεiraq, neγ anda niḍen. Amdan am wa yettxemmim kan γef laman-nnes imi ay yettwali ala d tudert n umaḍal-a ay yesεan azal γer-s. Dγa d aya ay wuγur yessawaḍ weḍεaf n teflest (liman). Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Assaγ (lien) n uneflas (lmumen) γer waytmaten-nnes ineflasen am tin n yiγef γer tfekka; aneflas yettḥulfu i weqraḥ umi ḥulfan waytmaten-nnes swaswa am tfekka mi ara tḥulfu i weqraḥ umi iḥulfa yiγef” (Musnad Aḥmad, 5/340). 

I nekni nettḥulfu i weqraḥ, ccwal ed weqmar aydeg llan waytmaten-nneγ Inselmen ? Nettḥulfu i laẓ, arway ed wenḍerri aydeg llan ? Nreffu mi ara nwali ur ttuqadrent tlisa n Ṛebbi ? 

D ayen ibanen, ur nreffu, imi asafu-nni n lḥir yexsi deg wulawen-nneγ. Neqqel ur ntteg ayen yessekfen akken ad neḥbes cceṛ, ad nendeṛ wid yessexṣ̣aren akken ad gen lxir neγ ad d-nekcef lbaṭel iḍerrun. Qlil anda ay nreffu i Wudem n Ṛebbi. Amazan (Nnbi) n Ṛebbi, taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yessawel-d γef wul-nni ay ifeclen seg weḍεaf, dγa yenna-d: “Ul ittekk γef tlufa, mi tfuk yiwet, ad d-ternu tayeḍ, yerna ul ay yettuḥuzan ad yesεu acamiḍ aberkan. Acamiḍ-a ad yimγur deg wul-nni arma yeqqel d aberkan ed ad yeqfel, imir-nni, ad yeqqel ur iεeqqel lxir, ur d-ikeccef cceṛ, wanag ad iḥemmel kan ayen yeddan ed ccehwat-nnes” (Yules-it-id Muslim, uḍḍun 144). 

Amek ara nessejhed taflest-nneγ (liman) 

Yessekf fell-aγ ad naki s wazal ay tesεa tinneslemt-nneγ. Yuγ lḥal, ur yelli ljens niḍen ay Yeṛḥem Ṛebbi akken ay Yeṛḥem Inselmen. Yuγ lḥal, Ṛebbi, ṣ̣ebḥan-S, Iburek s lbaṛaka tameqrant γef Yinselmen yerna Iεuzz-iten imi ay ten-Iga d wid iḍefren abrid n Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as). Dγa yessekf nger tamawt i tγawsa-a yesεan azal: Ṛebbi Iεuzz-aγ, Yekfa-aγ iseγ, d win ur Yekfi i lejnas niḍen. Yuγ lḥal d Netta ay Iheddun win ay As-Yehwan. 

Ṛebbi, ṣ̣ebḥan-S, Yenna-d deg tṣ̣uret n Al-Nur (26, laya tis 46): 

“… Ṛebbi Iheddu-d win ay As-Yehwan γer webrid aqeεdan” 

Dγa, i lmend n ussejhed n teflest-nneγ (liman), yessekf: 

1. Ad nxemmem γef wassaγen-nneγ (relations) akked Ṛebbi ed wayen ayγef aγ-d-Iweṣ̣ṣ̣a 

2. Ad nxemmem γef yiman-nneγ ed teflest-nneγ (liman) 

3. Ad nxemmem γef tmetti-nneγ 

1. Axemmem γef wassaγen-nneγ (relations) ed Sidi Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S

D Ṛebbi kan, ṣ̣ebḥan-S, ay Izmren ad yesnerni taflest-nneγ. Yerna assaγen udmawanen (relations personnelles) ay Yesεa Sidi Ṛebbi ed yiqeddacen-Nnes jehden, d ilqayanen, ur cuban akk assaγen ay zemren ad ten-sεun yemdanen gar-asen. Maca i nekni, nezmer ad d-nini γef yiman-nneγ nḥemmel Ṛebbi ed Umazun-Nnes (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) arma nessaweḍ ad nḥulfu i tiẓeḍt n teflest (liman) ? 

Yuγ lḥal, yessekf ad nezzi γer Ṛebbi s wul zeddigen ed ad nessers iman-nneγ, yerna ad As-netter seg wul ad aγ-d-yekf taflest (liman): ad As-nedεu ad aγ-yesnay (renouveler) taflest-nneγ yerna ad aγ-tt-Yessejhed deg yal taẓallit. 

Amazun (Nnbi) n Sidi Ṛebbi, taẓallit ed Sslam n Ṛebbi fell-as, yenna-aγ-d taflest (liman) ur telli d taγawsa irekden, wanag trennu, tneqqes, tjehhed yerna tḍeεεef. Γef waya, yessekf fell-aγ ad nḥaseb iman-nneγ ed ad nẓer d acu-tt tegnit n teflest-nneγ, yerna d lwajeb fell-aγ ad nqeddec dima i wakken ad tt-nesselhu. 

Yenna-d Ṛebbi deg Tṣ̣uret n Al-Fatḥ (48, laya tis 4) 

“D Netta ay d-Yessersen lehna deg wulawen n Yineflasen (Lmumnin) i wakken ad rnun taflest γer teflest-nsen; d Ṛebbi ay d Bab n tzemmar n yigenwan ed tegnit (lqaεa); yerna Ṛebbi d Bab n Tmussni ed Tesnagt (sagesse)” 

Simal yettaγ wemdan awal i Sidi Ṛebbi, simal trennu teflest-nnes (liman), yerna simal irennu itteffeγ i yiberdan n Sidi Ṛebbo, simal tneqqes teflest-nnes. Dγa γef waya, yessekf ad neg akk ayen nezmer i wakken ad as-naγ awal i Ṛebbi yerna ad nessinef i tuffγa i yiberdan-Nnes. S waya, Ṛebbi ad Yessifses fell-aγ ad nessejhed taflest-nneγ. 

Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S Iburek-aγ yagi s heddu-Nnes, akken ay d-yebder Umazun (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) akked Leqran. Dγa yessekf kan fell-aγ ad neg lwajeb-nneγ yerna ad neqdec akken ad nesnerni taflest-nneγ (liman). Maca amek ara tt-nesnerni ? 

1. Ad d-nebdu s tẓallit ed ddeεwa: yessekf ad nettẓalla ed ad ndeεεu yal ass i Sidi Ṛebbi, yerna ad neẓẓal seg wul. Taẓallit-a yessekf ad as-naki d lwajeb yerna ad tili d aḥric seg tudert-nneγ n yal ass. Yessekf γef Yineslem ad yeẓẓal amzun yettwali Sidi Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S sdat-s, yerna yal taẓallit ara yeẓẓal, yessekf ad tt-yesselhu, ad tt-yeẓẓal seg wul, amzun d tin ay d taẓallit taneggarut akk ara yeẓẓal deg tudert-nnes. 

Yessekf γef uneflas (lmumen) ad yeg laman deg Ṛebbi yerna ad yessers iman-nnes sdat-S. Simal nesrusuy iman-nneγ sdat Ṛebbi, simal nettqerrib γer-S. Amazun (Nnbi) n Ṛebbi, taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as, yenna-d: “Deg wesjad ay yettili wemdan yeqreb ugar γer Ṛebbi, dγa ssuggtem seg ddeεwa mi ara tsejdem” (Yules-it-id Muslim, 482) 

2. Taγuri n Leqran: yessekf ad neqqar Leqran, γas ma yella 10 kan n tedqiqin deg wass. Yessekf ad neg ussisen akken ad nγer Leqran ed ad nmeyyez s telqey γef yinumak-nnes. Ur yelli ccekk, Leqran yella deg-s usafar (ddwa) inefεen, ijehden i wulawen yesεan taflest (liman) iḍeεfen. 

Yenna-d Ṛebbi deg Tṣ̣uret n Al-Isra’ (7 – laya tis 82): 

“Nettnezzil-d (cwiṭ, cwiṭ) deg Leqran ayen aydeg yella ḥellu ed ṛṛeḥma i wid yumnen”. 

3. Ad d-nemmekti ed ad d-nebder aṭas Sidi Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S: γas ma yella ifassen-nneγ lhan s tigin n lecγal n tudert-a, maca yessekf, meqqar, ad neqqen ulawen-nneγ γer Sidi Ṛebbi. Dγa yessekf ad nfaṛes ad d-nemmekti Ṛebbi, ladγa deg wexxam, akked twaculin-nneγ neγ deg temsirin (dduṛus) n ddin yettilin deg tmesgida. 

Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna: “Mi ara msegrawen medden akken ad d-bedren Ṛebbi, ttezzin-d fell-asen yineglusen (lmalaykat), teddal-iten ṛṛeḥma, tettrusu-d fell-asen lehna, yerna Ṛebbi Ibedder-iten-id i wid yellan yid-S” (Awal-a yettwabder-d deg wedlis n Ṣ̣aḥiḥ Muslim) 

4. Yessekf ad nxemmem s teflest-nneγ (liman) 

Yessekf ad nḥaseb iman-nneγ ed ad d-as-nini: wissen ma ddan lecγal-nneγ deg webrid n Sidi Ṛebbi neγ ala? Wissen ma ad ten-yeqbel Ṛebbi neγ ala? Nettakf akud (lweqt) i yiman-nneγ akken ad neg lecγal iṣ̣elḥen? 

Amazun (Nnbi) n Ṛebbi (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna i Yeṣ̣haybiyen-nnes: “Anwa seg-wen ay d-iṣ̣ebbḥen ass-a yuẓam ?” Abu Bakṛ yenna-d: “D nekk”. Amazun (ẓsṚf) yenna-d: “Anwa seg-wen ay iḥedṛen i temḍelt ass-a ?” Abu Bakṛ yenna-d: “D nekk”. Yenna-d: “Anwa seg-wen ay yesseccen igellil ass-a ?” Abu Bakṛ yenna-d: “D nekk”. Yenna-d: “Anwa seg-wen ay yerzan γef umuḍin ass-a ?” Abu Bakṛ yenna-d: “D nekk”. Amazun n Ṛebbi (ẓsṚf) yenna-d: “Ur yelli wemdan ara igen akk aya war ma yekcem γer Ljennet” (Yules-it-id Muslim). 

5. Yessekf ad nettḥasab iman-nneγ dima 

Omar ibn al-Xaṭṭab (ad iraḍi Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Ḥasbem iman-nwen qbel ad tettuḥasbem”. 

Amdan yessekf ad iḥaseb iman-nnes i yiman-nnes γef wayen ay iga ed wayen iqessed s lecγal-nnes. Yessekf ad as-nini: lecγal-nneγ lhan neγ dyiri-ten ? Εejben-As i Ṛebbi neγ ala? Yuγ lḥal, Amazun n Ṛebbi (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Ttmektim-d dima tin yettruẓun akk zzhu”, yerna yeqsed-d s wawal-a “tamattant”. 

6. Yessekf ad nxemmem γef tmetti-nneγ neγ Lumma n Yinselmen 

Yessekf ad nekcem deg tmetti-nneγ, ad nettekki deg-s. Yessekf ad aγ-ssnen medden d Inselmen ay nella yerna ad nettekki deg leqdicat n tmetti tineslemt akked uεiwen n wid yeḥwajen. Inselmen yessekf ad ilin ddukklen, msegman, yerna yessekf ad gen ddeεwa ed ad d-εerḍen wid ur nelli d Inselmen akken, ula d nitni, ad ssnen Lislam ed ad d-kecmen γer-s. Yuγ lḥal, nekni s Yinselmen d lwajeb fell-aγ ad nessiweḍ izen (message) n Lislam i wakk wid ur nemin yes-s. 

Yessekf fell-aγ ad neqqen ulawen-nneγ γer yineflasen (lmumnin), ad nettxemmim fell-asen, ad nḥulfu i wayen ttḥulfun, yerna ad d-nessken urfan-nneγ i wid yellan d iεdawen n Yinselmen ed Lislam. Yessekf ad nili d imekdiyen (fidèles) i ddin-nneγ, d Inselmen seg wul, yerna ad nxemmem γef waytmaten-nneγ deg Lislam akken nezmer, deg wakk inurar n tudert. Γas ma ur nezmir ad ten-nεawen s ufus-nneγ, meqqar, ad asen-nedεu neγ ad ten-nεawen s yedrimen-nneγ, neγ, meqqar, s turdiwin-nneγ (opinions). A win yufan, Ineslem yesεan taflest (liman) ijehden, ur yettxemmim γef yiman-nnes kan, wanag yessekf ad ixemmem γef leṣ̣laḥ n Lumma s lekmal-nnes. 

Netter-Ik, a Sidi Ṛebbi, s yismawen-Nnek ucbiḥen ed ṣ̣ṣ̣ifat-Nnek tiεlayanin, ttxil-K, ẓẓu taflest (liman) deg wulawen-nneγ. Ttxil-K, a Sidi Ṛebbi, Cebbeḥ taflest deg wulawen-nneγ, Tesbeεdeḍ-aγ γef wekfaṛ, leḥṛam ed tuffγa i yiberdan. Ttxil-K, a Sidi Ṛebbi, Geγ-aγ seg wid yumnen, iḍefren abrid n heddu n tidet. Ṣ̣ebḥan Bab n Tezmert, Zeddig γef wayen ay as-gan d acrik. Taẓallit ed sslam n Ṛebbi γef Yimazunen ed weḥmad i Sidi Ṛebbi, Bab n Yimaḍalen. 


Sγur Ali Mollah
Tasuqilt: Omar Mouffok (www.imedyazen.com)
Taγbalut: http://www.islamawareness.net/Faith/weakness.html

Taγbalut:http://www.khutbahbank.org.uk/More_khutbahs/Weakness%20of%20Faith.htm

 

 

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.