| 
  • If you are citizen of an European Union member nation, you may not use this service unless you are at least 16 years old.

  • You already know Dokkio is an AI-powered assistant to organize & manage your digital files & messages. Very soon, Dokkio will support Outlook as well as One Drive. Check it out today!

View
 

Amazun (Nnbi) d bu tidet

Page history last edited by Taftilt Taliktrunit 13 years, 5 months ago

 

Sγur Dr. Norlain Dindang Mababaya

Tasuqilt: Omar Mouffok

 

 

Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) llan γγaren-as wid ay t-yessnen s yismawen n “al-ṣ̣adiq” akked “al-amin”, anamek-nnes “bu tidet (win yessawalen tidet)” ed “bu laman (win aydeg zemren ad gen laman/taflest)”. Akk medden ay t-yessnen deg tallit-nnes (ula seg wid ur numin yes-s) llan ttamnen-t akken ay iga, ala wid ijehlen seg wid ur nettamen. Awal-a (lḥadit) yesskanay-d aya:

 

Ibn Abbas (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yenna-d : Asmi ay d-yessader Ṛebbi laya-a: “εeyyen-asen i medden ay k-iqerben ugar” (taṣ̣uret 26: laya 214), Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yeffeγ, yuley γer wedrar n As-Safa, dγa iger-d tiγri: “A iṣ̣ḥaybiyen !”. Nnan-as medden: “D acu ?”, dγa msegrawen-d, zzin-f fell-as. Yenna-asen: “Lemmer ad awen-iniγ llan yemnayen (cavaliers) sdeffir wedrar-a, ad iyi-tamnem ?” Nnan-as: “Werjin nesla seg-k tikerkas”. Dγa yenna-asen: “Ihi nekk d imεeyyen ara awen-iεeyynen γef yiwen n uεaqeb d ameqran ay d-itteddun”. Yenṭeq Abu Lahab, yenna-as: “A nnger n yifassen-nnek! Tesgerweḍ-aγ-d akken kan ad aγ-tiniḍ aya ?”. Sakkin yedda (iṛuḥ) Abu Lahab. Dγa γef wayenni ay d-yessader Ṛebbi taṣ̣uret n “A nnger n yifassen n Abu Lahab” (Taṣ̣uret n “Al-Lahab – tis 111)”. (Yules-it-id Al-Buxari 6/495).

 

Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yettwassen γer medden, deg tallit-nnes, dima yessawal tidet, ula deg uqeṣ̣ṣ̣er-nnes ed Yeṣ̣ḥaybiyen-nnes. Yuγ lḥal, Amazun yenεel ula d wid ay yeskerkisen (skiddiben) akken ad sseḍsen medden:

 

Yenna-d Abu Huraira (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yenna-d nnan-as Yesḥaybiyen i Umazun: “A Amazun n Ṛebbi, tettqeṣ̣ṣ̣ireḍ yid-neγ ?”. Dγa yenna-asen: “Ala tidet ay d-ttiniγ”. (Yules-it-id Al-Tirmidhi, 4885).

 

Mu'awiyah Ibn Jaydah al-Qushayri (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yules-d γef Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yenna-d “D amcum-nnes win ay yessawalen s tkerkas (lekdubat) akken ad yesseḍs medden. D amcum-nnes! D amcum-nnes!” (Yules-it-id Abu Dawud - 4972)

 

Nekni s wid iqeddcen akken ad d-neεreḍ medden γer ddin n Lislam yessekf ad nεaned Amazun (Nnbi) n Ṛebbi. Yessekf ad nagad Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S yerna ad nessawal dima tidet. Yuγ lḥal, nekni s Yinselmen yessekf ad nili dima d ayt tidet yerna d ayt teflest (laman), d imdanen wuγur ara tteklen medden dima ad afen tidet ed teflest (laman).

 

“A wid yumnen! Agadem Ṛebbi yerna ilim akked wayt tidet” (Taṣ̣uret 9 – laya tis 119)

 

“Akken ad ijazi Ṛebbi ayt Tidet γef Tidet-nsen, yerna ad iεaqeb, ma Yebγa, ulγisen (hypocrites), neγ ad ten-Yeṛḥem, imi Ṛebbi d Imsuref (Imsemmeḥ), d Bab n Ṛṛeḥma” Taṣ̣uret 33 – laya tis 24)

 

Abu Huraira (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yules-d γef Umazun (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Ineslem netta d win ur nettḍurru Inselmen s yiles ed ufus-nnes, ma d aneflas (lmumen) netta d win ay ttamnen medden γef tudert ed waylay-nsen”. (Ulsen-t-id Tirmidhi 33 ed Nasa’i)

 

I waken ad yili wemdan d bu tidet, yessekf, tamezwarut, ad yessen d acu ay d anamek n Tidet. Γef waya ay yessekf ad nnadi γef tmussni iṣ̣eḥḥan n ddin n Lislam, yerna ad d-nelmed seg tmussni-a anect akk nezmer ad t-nelmed. Yessekf ad nili newjed ad d-nerr γef yal tuttra ara d-ttren wid ur nelli d Inselmen γef Lislam. Ma ur nessin tiririt neγ ur netḥeqq fell-as, yessekf ur nettsetḥi ad d-nini ur nessin. Nezmer ur d-nettara γef tuttriwin imir-nni kan, yerna ad netter win ay aγ-yifen tamussni deg ddin (limam neγ d amassan inselem) i wakken ad aγ-d-yekf tiririt iṣ̣eḥḥan. Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S ed Umazun-Nnes (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) weṣ̣ṣ̣an-aγ-d ad netter wid yessnen:

 

“ … Tter wid yellan qqaren Adlis uqbel-ik …” (taṣ̣uret 10 – laya tis 94)

 

“ … Ma yella ur teẓrim, ttrem wid wuγur yella Yizen (Message)” (taṣ̣uret 16 – laya tis 43)

 

‘Abdullah Ibn Amr al-‘As (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yenna-d yiwet n tikkelt Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yesla i kra n medden ttemjadalen γef Leqran. Dγa yenna: “Γef ljal n waya ay negren wid ay ken-yezwaren. Sqedcen kra n yeḥricen seg yedlisen [n Sidi Ṛebbi] mgal yeḥricen niḍen (yili) Adlis n Ṛebbi Yessader-it-id Ṛebbi i wakken yal aḥric seg-s ad iḥeqqeq wayeḍ. Ihi ur nekkṛem kra seg yeḥricen-nnes s yeḥricen niḍen yerna ssiwlem kan γef tessnem; ma d ayen ur tessinem ttrem fell-as win ay t-yessnen mliḥ”. (Ulsen-t-id Tirmidhi, 237, Aḥmad ed Ibn Majah).

 

Ur yessekf ad d-nini Amazun (Nnbi - taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yenna-d neγ iga kra ur nelli deg Leqran neγ deg ssunna, am wakken ur yessekf ad neqqen ula d acemma γer Lislam ma ulac-it deg Leqran ed ssunna. Yuγ lḥal, yessekf ad nekf azal ameqran i uεeyyen-a:

 

Σli (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yules-d γef Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Ur d-skerkisem (ur skiddibem) fell-i, imi win ara d-yeskerksen fell-is (s tmeεmada) γas ad yebnu ad yekcem γer Jihennama” (Ulsen-it-id Buxari 1/106 ed Ibn Majah 1/31)

 

Salama (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as), yules-d yesla i Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna: “Win ara d-yinin fell-i nniγ-d kra yili nekk ur t-id-nniγ, ur yelli ccek ad yesεu amkan deg Jihennama” (Yules-it-id Buxari 1/109)

 

Wathila Ibn Al Asqa, ad Iraḍi Ṛebbi fell-as, yules-d γef Umazun (Nnbi – ẓSṚf) yenna-d: “Yiwet seg tkerkas (lekdubat) tucmitin akk nettat mi ara d-yini yiwen baba-s d flan yili ur yelli d baba-s; neγ mi ara d-yeḥku yiwen target yili ur tt-yurga; neγ mi ara d-yini yiwen nniγ-d kra yili nekk ur t-id-nniγ”. (Yules-it-id Al-Buxari 4/712).

 

Abdullah ibn Abbas (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as), yules-d γef Nnbi (taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna-d: “Ttḥadarem mi ara d-tettalsem Awal sγur-i. (Alem-d) ala ayen teẓram (s ttbut), imi win ara d-yeskerksen (yeskiddben) fell-i s tmeεmada ad yaf axxam-nnes deg Jihennama” (Yules-it-id Tirmidhi, 232)

 

Lislam yesselmad-d aṭas n tγawsiwin γef tidet ay izemren ad aγ-εawnent ad neqqel d ayt tidet, yerna nezmer ad tent-nessken ula i wid ur nelli d Inselmen. Yuγ lḥal, wid ur nelli d Inselmen yesskef ad ẓren nekni s Yinselmen n tidet, nettakf azal ameqran i tidet, imi ay nettuqenneε Lislam d ddin n Tidet. Lislam yesselmad yerna yettweṣ̣ṣ̣i wid ay t-iḍefren akken ad ilin d ayt Tidet, yerna yettεeyyin i wid ay t-iḍefren ad jjen tikerkas, akken ay nezmer ad nẓer deg wawalen-a n Umazun (Nnbi – ẓsṚf):

 

‘Abdullah (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as) yules-d γef Umazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) yenna: “Tidet [aḥemmel ed tmenna n tidet] tettawey (amdan) γer webrid aqeεdan (n lxir), ma d abrid aqeεdan yettawey γer Ljennet. Yerna amdan ad yessawal tidet arma yeqqel d “aṣ̣-ṣ̣iqqid” (d bu tidet). Tikerkas (lekdeb) ttawyent γer cceṛ, ma d cceṛ yettawey γer Jihennama. Yerna amdan ad yeskerkis arma yettwaru γer Sidi Ṛebbi d akerkas (akeddab)”. (Ulsen-t-id Al-Buxari 8/116 ed Muslim 4/6307-6310)

 

Dγa yessekf fell-aγ, mi ara ndeεεu Ṛebbi, ur nttettu ad as-netter ad yesselhu ḍḍbayeε-nneγ, yerna lehhu n ḍḍbiεa yekcem deg-s uḥemmel n tidet ed tmenna-nnes. Yuγ lḥal, yessekf daγen ad nessinef ula i tegnatin ay izemren ad aγ-ssiwḍent γer tkerkas, yerna yiwet seg tegnatin-a nettat d ḍḍlaba (ddin – mi ara yettwalas wemdan). Dγa, Amazun (Nnbi – taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as) iεeyyen-d γef temsalt-a:

 

Σica, ad Iraḍi Ṛebbi fell-as, tenna-d Amazun (Nnbi – ẓsṚf) yella, mi ara ideεεu Ṛebbi, yettini: “Ttxil-k a Ṛebbi, Ḥudd-iyi seg wakk ddnubat, Tḥuddeḍ-iyi seg ḍḍlaba”. Dγa yenna-as yiwen: “A Amazun n Ṛebbi! (Ẓerreγ-k) Tdeεεuḍ aṭas i Ṛebbi akken ad k-Iḥudd seg ḍḍlaba”. Yenna-as Umazun (ẓsṚf): “Mi ara yettwalas wemdan yeskerkis (yeskiddib), yerna ur yettaṭṭaf deg wawal-nnes” (Yules-it-id Al-Buxari 3/582).

 

Yessekf ad nagad Ṛebbi deg wakk ayen ntteg. Tikerkas (lekdeb) d ayen ay izemren ad aγ-d-yawey lmaḍerra tameqrant, ladγa deg Laxert. Lemmer ad yemmet yiwen war ma yetter Ṛebbi ad as-Yessuref yerna ad yili yettwaru d akerkas (akeddab) γer Ṛebbi, ad yettuεaqeb aεaqeb d ameqran mliḥ deg Laxert. Dγa yessekf fell-aγ ad neg akk ayen nezmer i wakken ur neskerkis (ur neskiddib). Yuγ lḥal, Amazun (Nnbi) iεeyyen-aγ-d deg wawal-nnes:

 

Samura ibn Jundub (ad Iraḍi Ṛebbi fell-as), yules-d γef Umazun (Nnbi - taẓallit ed sslam n Ṛebbi fell-as), yenna: “Ẓriγ (deg target) sin yergazen usan-d γer-i. Nnan-d: “Amdan-inna, win akken ay teẓriḍ yeqqers umayeg-nnes (lḥenk-nnes) seg yimi arma ay d ameẓẓuγ yella d akerkas (akeddab). Yella yeskerkis, yerna medden ttalsen i tkerkas-nnes [war ma ẓran] arma zerεent deg umaḍal s lekmal-nnes. Γef waya, ad yettuεaqeb akka arma d Ass n Lqiyama”. (Yules-it-id Al-Buxari 8/118).

 

Wid ur nelli d Inselmen yerna snulfuyen-d tikerkas (lekdubat) γef Ṛebbi ṣ̣ebḥan-S, d lwajeb fell-aγ ad asen-nεeyyen γef lewεaṛa n temsal-a aydeg gren iman-nsen akken ad ḥebsen aya. Yessekf γef yemdanen-a ad steεbṛen izmulen (licaṛat) ay d-Yekfa Ṛebbi deg txelqit-Nnes akken ad ẓren d Ṛebbi ay d Awḥid Yuklalen ad Yettwaεbed war ma Yesεa akk acrik, ṣ̣ebḥan-S. Yessekf ad agaden anεal ed uεaqeb n Ṛebbi.

 

“Wid yumnen s Ṛebbi ed yimazunen-Nnes (nnbiyat) d nitni ay d Ayt Tidet yerna d inagan γer Ṛebbi. Ad awyen lajeṛ-nsen ed tafat. Ma d wid ay ikefṛen s Ṛebbi yerna nekṛen izmulen-Nneγ (licaṛat), d nitni ay d ayt Jihennama”. (Taṣ̣uret tis 57 – laya tis 19)

 

“Anwa ay iḍelmen ugar n wid ay d-yeskerkisen (yeskiddiben) γef Ṛebbi ? Wi ad d-rsen sdat Ṛebbi yerna ad d-inin yinagan: “D wi ay yeskerksen γef Ṛebbi-nsen! Ad yenεel Ṛebbi imeḍḍulma”. (Taṣ̣uret 11 – laya 18).

 

Sγur Dr. Norlain Dindang Mababaya

Tasuqilt: Omar Mouffok (Tiddukla Tadelsant Imedyazen - www.imedyazen.com

 

Taγbalut:http://www.wefound.org/texts/Muhammad_files/The%20Prophet%20As%20the%20Model%20for%20Truthfulness%20and%20Trustworthiness.htm

 

 

Comments (0)

You don't have permission to comment on this page.